Jolanta Przezak nauczyciel bibliotekarz Szkoła Podstawowa w Charłupi Małej
Praca indywidualna bibliotekarza szkolnego z czytelnikiem
W systemie polskiego szkolnictwa państwowego nieomal wszyscy uczniowie traktowani są podobnie. Nadal dość powszechne w szkołach jest hasło: praca równym frontem. Uczniowie, to nie indywidualne osoby, ale grupa uczniowska, klasa. W związku z tak postrzeganą problematyką, nieczęsto zdarza się, by uczący w szkołach nauczyciele, wychowawcy dobrze znali swych podopiecznych, umieli coś powiedzieć o ich zainteresowaniach czy kłopotach. Dlatego też praca indywidualna bibliotekarza z czytelnikiem, uwzględniająca jego specyficzną sytuację życiową oraz jego uświadomione bądź nie w pełni uświadomione potrzeby, daje większą skuteczność niż praca grupowa i zbiorowa . Aby zaś bibliotekarz mógł dobrze spełniać to zadanie, musi on wcześniej dobrze poznać swych czytelników zwracając baczną uwagę na: - warunki rodzinne ucznia - status czytelnika jako ucznia - poziom kultury czytelniczej - funkcje lektury w życiu czytelnika - ogólną ocenę poziomu kultury czytelniczej . Analizując powyższe czynniki, bibliotekarz powinien wyciągnąć wnioski do dalszej pracy z czytelnikami. Szczegółowe badanie wszystkich uczniów szkoły, byłoby dla bibliotekarza niezwykle pracochłonne, ale na pewno warto przeprowadzić tego typu badanie na populacji uczniów, którzy w sposób szczególny potrzebują indywidualnej pracy z nauczycielami przedmiotów i bibliotekarzem szkolnym. Są to następujące kategorie uczniów: • uczniowie zdolni i wybitnie zdolni • niedostosowani społecznie • niepełnosprawni • nadmiernie czytający • bez zainteresowań czytelniczych i poznawczych • mający trudności w nauce np. dyslektycy
Praca indywidualna bibliotekarza szkolnego z czytelnikiem obejmuje prócz udostępniania zbiorów, sferę indywidualnego poradnictwa i instruktażu, rozmowę, czy udzielanie pomocy przy wyszukiwaniu danego materiału. Uczniowie, którzy do biblioteki przychodzą dość rzadko, nie czują się w niej dość pewnie. Nie znają rozmieszczenia zbiorów w bibliotece, nie wiedzą więc gdzie i czego szukać. Zadaniem bibliotekarza jest więc, by w sposób dyskretny i miły udzielić czytelnikowi instruktażu, pomóc dokonać wyboru lektury, zachęcić do samodzielnych poszukiwań. Zupełnie inaczej zachowują się w bibliotece ci uczniowie, którzy przychodzą do biblioteki często i mają sprecyzowane zainteresowania. Czytelnicy tego rodzaju, czują się tutaj pewnie, znają rozmieszczenie zbiorów, nie mają problemów ze znalezieniem odpowiedniego rodzaju książki. Często jednak, wśród tego typu czytelników, pojawiają się tzw. ,,pożeracze książek”, którzy czytają bardzo dużo, lecz nie zawsze potrafią dokonać głębszej analizy treści utworu. Rola bibliotekarza polega więc w tym przypadku na ukierunkowaniu czytelnika tak, aby jego czytelnictwo było bardziej świadome i pomagało mu rozwijać się. Uczniów zakompleksionych, chorych czy nie czytających wcale, nauczyciel bibliotekarz może też wesprzeć psychicznie odpowiednio dobraną lekturą. Bohaterowie książkowi winni stać się dla tej grupy uczniów wzorami do naśladowania, oderwaniem się na chwilę od rzeczywistości. Książka i polecający ją nauczyciel, stają się wówczas terapeutami. Ponadto ,,dobra książka może pełnić funkcję wychowawczą: pobudza czytelnika do zastanowienia się nad własnym postępowaniem’’ , bądź kompensuje poczucie niższej wartości, łagodzi braki emocjonalne, czy kłopoty związane z posiadaniem wad rozwojowych. Dobre, indywidualne poznanie czytelników, na pewno przyczyni się do wzrostu zainteresowań książką i biblioteką przez jej użytkowników. Proces ten jest jednak długo- trwały i często nie przynosi natychmiastowych efektów. Sukces jest jednak w dużej mierze zależny od osoby samego bibliotekarza. Jeśli jest on dyskretny, taktowny, miły, uczynny, a przy tym potrafi nawiązać kontakt z czytelnikami, to zapewne uda mu się pozyskać szerokie grono uczniów, którzy chętnie przychodzić będą do biblioteki nie tylko po to, by skorzystać z jej zbiorów, ale i po to, by spotkać tam przyjaciela.
Opracowała mgr Jolanta Przezak
BIBLIOGRAFIA
1. Andrzejewska Jadwiga: Bibliotekarstwo szkolne. Teoria i praktyka. T. 1,2. Warszawa 1996. 2. Biblioteka szkolna. Przewodnik dla bibliotekarza. Pod red. E. Białkowskiej. Wyd. 2 uzup. Warszawa 1986. 3. Drzewiecki Marcin: Biblioteka we współczesnej szkole. Warszawa 1991. 4. Okoń Wincenty: Słownik pedagogiczny. Warszawa 1984.
|